Zagoń światło do roboty
Ściany, okna, drzwi, meble - czy to wszystko, czego potrzeba by pokój czy kuchnia wydały się nam przytulne? Gdy zapada zmrok wnętrze staje się posępne. Wtedy zapalamy światło nie uświadamiając sobie na ogół, że jest ono niezbędnym składnikiem aranżacji wnętrz. Buduje nastrój, ma wpływ na samopoczucie, ułatwia pracę i uprzyjemnia wypoczynek.
Wraz ze zmianami pory roku, dnia i pogody zmienia się ilość światła docierającego do mieszkania. Uzupełnienie niedoboru światła naturalnego lub jego całkowite zastąpienie nocą jest zadaniem oświetlenia sztucznego. Zapotrzebowanie na światło jest odczuciem subiektywnym, uzależnionym od wieku, upodobań lub aktualnego samopoczucia. W starszym wieku lub przy intensywnej i trudnej pracy wzrokowej potrzebujemy więcej światła. W sennej atmosferze relaksu jasne światło przeszkadza. Dlatego dobry system oświetlenia mieszkania powinien zapewniać możliwość regulacji ilości światła we wnętrzu. Oświetlenie jest jednym z najważniejszych czynników, który należy wziąć pod uwagę przy planowaniu wnętrza naszego domu lub mieszkania. Może ono nie tylko ożywiać barwy i podkreślać fakturę przedmiotów, ale także określać kształty. Wydanie mnóstwa pieniędzy na umeblowanie i dekorację Twojego pokoju dziennego traci sens, jeżeli światło uczyni go wnętrzem szarym i pozbawionym życia, dając płaski, dwuwymiarowy efekt. Zbyt często światło jest tylko mało docenianym dodatkiem. Przy większym remoncie lub wymianie mebli, wielu ludzi zmieni jedynie żyrandol (oprawę wiszącą) lub prawdopodobnie kupi jakieś lampki stojące nie rozważając aktualnych potrzeb w zakresie oświetlenia, tracąc okazję dodania dramatyzmu swojemu wnętrzu. Najlepszym momentem na wybór dobrego oświetlenia jest projektowanie go równocześnie z decyzją o wyborze farb, tapet, tkanin obiciowych i wykładzin podłogowych.
Wybór oświetlenia
Wybierając oświetlenie nie powinniśmy martwić się amperami, voltami i ohmami, ale przede wszystkim rozważyć trzy podstawowe sprawy: źródła światła - jakość i ilość światła jaką dają, oprawy oświetleniowe - sposób w jaki kierują światło i estetyczny wygląd, rozmieszczenie i usytuowanie opraw oświetleniowych. Nie można pozwolić, aby wykonawca robót elektrycznych zniweczył naszą koncepcję artystyczną i potrzeby. On koncentruje się głównie na aspektach technicznych, takich jak luxy, ohmy, ampery itp. Musi też zapewnić bezpieczeństwo instalacji. Jednak dobre oświetlenie, jest w rzeczywistości sztuką, a technika musi być dobrana tak, aby realizowała naszą wizję estetyczną i wymagania dobrego, funkcjonalnego oświetlenia.
Rodzaje oświetlenia
Do oświetlenia wnętrza mieszkalnego możemy zastosować trzy podstawowe typy oświetlenia:
- ogólne,
- miejscowe (robocze),
- dekoracyjne.
Żaden z tych rodzajów oświetlenia nie powinien być używany jako wyłączne oświetlenie wnętrza. Dobry projekt oświetleniowy powinien zawsze uwzględniać wszystkie trzy typy, albowiem tylko ich współdziałanie zapewnia naprawdę dobre rezultaty.
Oświetlenie ogólne
To podstawowy rodzaj oświetlenia, który zastępuje naturalne światło dzienne. Jest to oświetlenie całej przestrzeni pomieszczenia mające na celu zapewnienie dobrej orientacji we wnętrzu. Służą do niego zazwyczaj oprawy sufitowe świecące w dół, na ściany lub do góry - na sufit. Jako źródeł światła używa się na ogół tradycyjnych żarówek lub coraz częściej, energooszczędnych świetlówek kompaktowych. Oświetlenie ogólne włączane jest najczęściej wyłącznikami naściennymi umieszczanymi przy wejściu do pomieszczenia i wykorzystywane na przykład podczas sprzątania pokoju. Od niego zwykle zaczynamy proces projektowania oświetlenia pokoju. Zazwyczaj jest ono podstawowym rodzajem oświetlenia. Może być urozmaicone przez zastosowanie wyłączników zaopatrzonych w ściemniacze.
Oświetlenie miejscowe (robocze)
Ten typ oświetlenia jak wskazuje nazwa, ma umożliwić nam pracę, pomagając skoncentrować wzrok na jej przedmiocie, zapobiegając zmęczeniu. Używa się go przy wykonywaniu określonych zadań np. przy spożywaniu posiłków, czytaniu lub oglądaniu telewizji. Oświetlenie miejscowe służy także do kreowania charakteru i nastroju pomieszczenia, często dzięki grze świateł i cienia. Dzieli wnętrze na poszczególne przestrzenie (części) funkcjonalne i umożliwia wykonywanie czynności. Powinno być dostatecznie jasne, ale skierowane na obszar wykonywania czynności tak by nie raziło lub oślepiało. Używane do niego oprawy powinny kierować światło w miejsce wykonywania pracy.
Oświetlenie dekoracyjne
To na ogół najbardziej twórcza część projektu oświetleniowego przynosząca najwięcej radości i zadowolenia. Zadaniem oświetlenia dekoracyjnego jest wyeksponowania szczególnych detali we wnętrzu. Może wydobywać z mroku obraz, dzieło sztuki, detal architektoniczny, mebel lub roślinę. Zazwyczaj oświetlenie dekoracyjne jest ograniczone do jednego lub dwóch obszarów we wnętrzu. Najczęściej jest realizowane za pomocą skupionej wiązki światła bezpośredniego. Funkcję dekoracyjną może spełniać także sama plama świetlna na ścianie pomieszczenia. Dobre oświetlenie dekoracyjne wykorzystuje grę światła i cienia dla stworzenia nastroju lub dramatyzmu wnętrza. Pozwala wyeksponować barwę, strukturę powierzchni i kształt przedmiotów.
Rodzaje domowych opraw oświetleniowych
Różnorodność typów opraw oświetleniowych wykorzystywanych w oświetleniu domowym jest ogromna, tak wielka, że często przeciętny właściciel domu czy mieszkania nie zdaje sobie sprawy z morza możliwości, jakie dają one w zakresie różnorodnej aranżacji wnętrza światłem. Warto uzmysłowić sobie i usystematyzować podstawowe podziały, aby w sposób bardziej świadomy stosować poszczególne typy lamp. Ze względu na rozsył światłości oprawy oświetleniowe można podzielić na:
- oprawy oświetlenia bezpośredniego, kierujące strumień świetlny źródeł światła bezpośrednio w dół na oświetlaną powierzchnię lub obiekt,
- oprawy oświetlenia pośredniego, kierujące strumień świetlny źródeł światła w górę, na sufit pomieszczenia, aby po rozproszonym odbiciu w dół światło dotarło do oświetlanych powierzchni i obiektów,
- oprawy oświetlenia bezpośrednio-pośredniego, łączące oba powyższe sposoby.
Ze względu na miejsce usytuowania oprawy oświetleniowe można podzielić na:
- oprawy sufitowe,
- nabudowane,popularnie nazywane plafonierami,
- wbudowane, popularnie nazywane oczkami lub oprawami punktowymi,
- wiszące, popularnie nazywane żyrandolami,
- oprawy ścienne,
- nabudowane (natynkowe), popularnie nazywane kinkietami, - wbudowane (podtynkowe),
- oprawy stojące,
- podłogowe,
- biurkowe i stołowe.
Oświetlenie ogólne - wiele różnych opraw
Pokój dzienny jest centralnym punktem domu. To naturalne, że wymaga on najlepszego oświetlenia. Spójrzmy na pokazany przykład pokoju dziennego i jadalnego. Oświetlenie ogólne zapewni w nim stojąca oprawa podłogowa A. Jest to typowa oprawa oświetlenia pośredniego. Jej nieprzeświecalny klosz kieruje światło wyłącznie w górę, na sufit. Dzięki temu oświetla ona przestrzeń odbitym od niego światłem rozproszonym. Daje to efekt przyjemnego, miękkiego oświetlenia. Mimo, że jest to oprawa stojąca, powinna być podłączona do obwodu elektrycznego w taki sposób, aby włączać ją wyłącznikiem usytuowanym przy drzwiach wejściowych. Dodatkowe oświetlenie ogólne zapewniają dwie małe oprawy B typu „downlight” nazywane popularnie „oczkami” umieszczone w przestrzeni za słupami. Są one tak usytuowane, że zapewniają równocześnie oświetlenie obrazów. Oświetlenie ogólne w części jadalnej dają dwie, szklane oprawy ścienne C - kinkiety. Świecą one zarówno światłem przechodzącym bezpośrednio przez szklany klosz, jak i światłem odbitym od sufitu. Dzięki podłączeniu za pośrednictwem ściemniacza, ich świecenie może być ograniczane do nieznacznego poziomu.
Oświetlenie miejscowe (robocze)
Do czytania lub innych czynności oświetlenie zapewni stojąca oprawa podłogowa D, oprawa biurkowa F i stojąca oprawa stołowa J. Należy pamiętać, aby nigdy nie oglądać telewizji w ciemnym pomieszczeniu, bo kontrast miedzy świecącym ekranem telewizora, a ciemnym otoczeniem spowoduje zmęczenie wzroku. Lampę należy umieścić tak, aby nie odbijała się w szklanym ekranie. Dwie lampy stołowe E świetnie oświetlą regał z półkami. Można użyć jednej z nich oddzielnie lub obu naraz do dodatkowego oświetlenia dekoracyjnego. Oświetlenie miejscowe (robocze) w pokoju jadalnym powinno być tak wszechstronne, aby podać przy nim romantyczną kolację dla dwojga, a innym razem zagrać ekscytującą partię Monopoly z całą rodziną. Takie oświetlenie zapewni wisząca nad stołem oprawa G kontrolowana wyłącznikiem ze ściemniaczem. Oprawa powinna być zawieszona na takiej wysokości, aby nie oślepiała osób siedzących przy stole.
Oświetlenie dekoracyjne
Trzeba zdecydować, co oświetlić i jakiego typu oświetleniem, a także, co najważniejsze, pod jakim kątem. W naszym przykładowym pokoju dwie gipsowe oprawy ścienne H nie tylko podkreślają obecność kolumn, ale także podświetlają ich górne zwieńczenia. Mogą też stanowić alternatywne oświetlenie ogólne do stojącej oprawy podłogowej A. Rośliny wyglądają świetnie, gdy zostaną odpowiednio oświetlone. Do podświetlenia użyto tu oprawy stołowej I ustawionej bezpośrednio pomiędzy gałązkami rośliny. Dwie oprawy B typu „down light”nie tylko oświetlają obrazy, ale także rozświetlają ściany sprawiając, że pokój wydaje się większy. Aby wydobyć barwę i strukturę tkaniny pokrywającej sofę zastosowano lampę stołową J.
Marek Kołakowski
Oświetlenie Info
Przejdź do strony głównej Wróć do kategorii Informator Oświetleniowy